Unieke balkschilderingen gevonden in de Oudestraat Kampen
In het pand Oudestraat 67 in Kampen zijn unieke balkbeschilderingen ontdekt uit de tweede helft van de vijftiende eeuw. De schilderingen kwamen aan het licht tijdens een bouwhistorisch onderzoek door bouwhistoricus Geert Jan van der Schee. Wethouder voor Erfgoed, Richard Boddeus gaat de balkbeschilderingen voor het grote publiek in de spotlights zetten tijdens Open Monumentendag op zaterdag 13 september om 14.00 uur. Iedereen is tussen 14.00 en 16.00 uur welkom in het pand Oudestraat 67 om de unieke vondst eenmalig te bewonderen.
De balkbeschilderingen waren in de tweede helft van de zeventiende eeuw verborgen achter betimmeringen. Onlangs zijn ze weer in het zicht gekomen, doordat tijdens het onderzoek fragmenten van de beschilderingen werden ontdekt. Hierrna is besloten om de omtimmering van de balken voorzichtig te verwijderen. Alleen op deze manier was het mogelijk de schilderingen te onderzoeken.
Onderzoek door expert
De gemeente Kampen gaf na de vondst opdracht aan kunst- en interieurhistoricus Richard Harmanni om de schilderingen verder te onderzoeken. Op basis van vergelijkend onderzoek concludeert hij dat de schilderingen dateren uit de periode 1450-1500. Bouwhistoricus Geert Jan van der Schee onderzocht daarnaast de bouwgeschiedenis en vroegere bewoners van het pand. Hieruit bleek dat het huis rond 1329/1330 is gebouwd. Het heeft nog steeds enkele oorspronkelijke balklagen en bijzondere balkconsoles die uit die tijd komen.
Richard Boddeus, wethouder voor Erfgoed vindt het een belangrijke ontdekking voor de stad: “Dit soort vondsten laat zien hoe rijk de geschiedenis van Kampen is. Het is bijzonder dat zulke kwetsbare schilderingen ruim vijf eeuwen bewaard zijn gebleven. Ze geven ons een uniek inkijkje in de kunst en de interieurs uit die tijd.”
Bijzondere beesten en Gotisch schrift
De schilderingen zijn aangebracht op vier balken van de eerste verdiepingsvloer in het achterste deel van het pand. Afgebeeld zijn ranken en bladeren, mogelijk een banderol om een stok of staf en drie beesten: een ooievaar, een haan en een wezel. Ook zijn er enkele regels in Gotisch schrift zichtbaar. Wat deze schildering uniek maakt, is dat er geen contourlijnen zijn gebruikt. Die werden toen juist vrijwel altijd toegepast. In Nederland zijn vergelijkbare type balkschilderingen uit die tijd nog niet eerder gevonden.
Bewoners
De schilderingen zijn niet met zekerheid te koppelen aan een specifieke eigenaar of bewoner uit die tijd. Wel zijn er twee eigenaren bekend uit de periode 1450-1500: Jacob Geertzn, die het pand in 1461 kocht en Geert van der Schere, eigenaar in 1485 en in 1501. Deze laatste was mede-eigenaar van een rijnschip en was een welgestelde inwoner van Kampen. Van de familie Van der Schere is bekend dat meerdere leden hoge functies bekleedden in de 15e en 16e eeuw. Mogelijk liet Geert van der Schere de schilderingen aanbrengen.
Goed bewaard
De schilderingen zijn zo goed bewaard gebleven dankzij een aftimmering met dunne eiken delen die in de zeventiende eeuw tegen de balken is aangebracht. Hierdoor bleven de beschilderingen eeuwenlang beschermd en bewaard, waardoor de kwaliteit van delen van de schilderingen nu nog behoorlijk goed is.
Sporen van vergelijkbare aftimmeringen zijn eerder gevonden in Burgwal 80. In 2016 kwamen daar balkschilderingen uit de veertiende eeuw aan het licht. De balkschilderingen worden na afronding van het onderzoek voorlopig weer afgedekt achter het bestaande systeemplafond. Daarmee blijven ze goed beschermd tegen licht en stof. Nu de schilderingen in kaart zijn gebracht, is het mogelijk dat ze bij toekomstige ontwikkelingen zichtbaar worden gemaakt voor het publiek.